Już 14. maja w Krakowie rozpocznie się 4. Festiwal Miłosza. Tegoroczna edycja tego wielkiego święta poezji nosi tytuł Księga Olśnień. To spolszczenie angielskiego tytułu słynnej antologii wydanej przez Czesława Miłosza w Stanach Zjednoczonych w 1996 r.: A Book of Luminous Things. W tym roku poetyckie olśnienia zapewni wyjątkowe grono dwudziestu poetów z Polski i z zagranicy oraz bogaty i różnorodny program debat, paneli, koncertów i wystaw. Festiwal, obok pasma głównego, uzupełnią dwie dodatkowe linie wydarzeń: program literacki dla dzieci Miłoszek oraz związane z kulturą japońską pasmo Haiku. Festiwal zakończy się 17. maja.
Jednocześnie ujawniamy pierwszych gości Festiwalu: publiczność spotka się z Robertem Hassem, laureatem licznych nagród literackich i współtłumaczem amerykańskiego wydania antologii Czesława Miłosza Wypisy z ksiąg użytecznych, Ruth Padel, pra-prawnuczką Karola Darwina, brytyjską poetką, publicystką zaangażowaną w obronę praw zwierząt i wykładowczynią poezji i creative writing w King’s Collage w Londynie, Julią Fiedorczuk – poetką, prozaiczką, tłumaczką i krytyczką literacką oraz Wojciechem Bonowiczem, poetą i dziennikarzem, laureatem Nagrody Literackiej Gdynia 2007.
Festiwal Miłosza to strategiczne wydarzenie naszego miasta, wskazujące na istotne znaczenie poezji w pejzażu kultury Krakowa. Jednocześnie to najważniejszy w Polsce międzynarodowy salon poezji, wyrastający jeszcze z tradycji spotkań Poetów Wschodu i Zachodu – organizowanych przed laty pod patronatem obojga Noblistów: Wisławy Szymborskiej i Czesława Miłosza. – mówi Dyrektor Krakowskiego Biura Festiwalowego Izabela Helbin.
Festiwal organizuje Krakowskie Biuro Festiwalowe i Fundacja Miasto Literatury, a jego program powstaje kolegialnie przy udziale Rady Programowej, w skład której wchodzą: Krzysztof Czyżewski, Magdalena Heydel, Jerzy Illg, Jerzy Jarniewicz, Zofia Król, Marek Radziwon, Tomasz Różycki i Abel Murcia Soriano. Nad wysoką jakością merytoryczną czuwa Komitet Honorowy, w skład którego wchodzą: Aleksander Fiut, Julia Hartwig, Robert Hass, Ryszard Krynicki, Anthony Miłosz, Adam Pomorski, Aleksander Schenker, Tomas Venclova i Adam Zagajewski.
W ten sposób powstała koncepcja uwzględniająca najciekawsze zjawiska poetyckie w formule twórczej rozmowy i wzajemnej inspiracji. Swoje propozycje zgłaszali i poddawali pod dyskusję wybitni przedstawiciele świata literatury oraz przedstawiciele młodego pokolenia twórców, tłumacze i krytycy literaccy. W efekcie powstał bogaty, spójny koncepcyjnie i otwarty na szerokie grono odbiorców program kilkudziesięciu wydarzeń.
Tegoroczna, 4. edycja Festiwalu inspirowana jest osobistą antologią poezji światowej Miłosza – mówi Prezes Fundacji Miasto Literatury Olga Brzezińska, współorganizatorka Festiwalu. Prezentując twórczość zaproszonych gości, w pewien sposób dodajemy do tej antologii nowe dzieła. Stawiamy ważne pytanie o miejsce poezji we współczesnym świecie i, jak pisał Miłosz, przypominamy, że poezja może dziś być czytelnikowi bardzo pomocna w zrozumieniu rzeczywistości, w całej jej złożoności i bogactwie.
Zaproszeni goście reprezentują rozmaite kręgi kulturowe i językowe, estetyki, światopoglądy. Co istotne, wizycie gości z zagranicy towarzyszyć będą nowe tłumaczenia i wydania zbiorów poezji przygotowywane przez czołowych polskich wydawców poezji. W ten sposób Festiwal przygotowuje publiczność do właściwego odbioru i odkrywania propozycji gości z zagranicy, a jednocześnie istotnie wpływa na powstawanie publikacji, których wydanie poza kontekstem Festiwalu byłoby z pewnością trudne.
W dzieciństwie zupełnie nie myślałem, że zostanę poetą, bo było postanowione, że wybieram zawód przyrodnika – napisał kiedyś Miłosz. To czytelny kontekst dla ogłoszenia czterech pierwszych gości. Listę poetów przybywających na Festiwal otwiera pochodzący z San Francisco Robert Hass: wirtuoz słowa i ekoliterat, absolwent Uniwersytetu Stanforda. Przed laty był sąsiadem Miłosza w Berkeley i tłumaczył jego poezję na język angielski. Robert Hass jest także znanym tłumaczem japońskich mistrzów haiku. W połowie lat dziewięćdziesiątych założył stowarzyszenie River of Words promujące ideę ekoliteratury wśród uczniów. Jest laureatem National Book Award (2007) oraz Nagrody Pullitzera (2008). W 2014 roku otrzymał zaś prestiżową Wallaca Stevens Award.
Uczestnicy spotkają się także z Ruth Padel pra-prawnuczką Karola Darwina, brytyjską poetką, publicystką i aktywistką. Padel od lat angażuje się w działania na rzecz ochrony przyrody i praw zwierząt. Od 2009 roku wykłada poezję i creative writing w King’s Collage w Londynie. Jej najbardziej uznana książka zatytułowana The Mara Crossing, łączy w sobie poezję i prozę i podejmuje tematykę migracji zwierząt i ludzi. Poetka jest laureatką m. in. Narodowej Nagrody Poetyckiej Zjednoczonego Królestwa (UK National Poetry Competition) czy nagrody Cholmondoley przyznawanej przez brytyjskie Society of Authors.
Z czytelnikami spotka się również wielokrotnie nagradzana poetka polska Julia Fiedorczuk. Laureatka nagrody Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek za swój poetycki debiut Listopad nad Narwią (2000 r.), a także nagrody Huberta Burdy za wiersze, które ukazały się w austriackim czasopiśmie Manuskripte, na co dzień wykłada teorię literatury i ekokrytyki oraz literaturę amerykańską na Uniwersytecie Warszawskim. Jest autorką 5 tomów poetyckich, 2 zbiorów opowiadań i wielu przekładów.
Kolejnym gościem specjalnym Festiwalu będzie poeta, publicysta i dziennikarz Wojciech Bonowicz. Debiutował tomem Wybór większości, a w 2007 roku otrzymał Nagrodę Literacką Gdynia za tom Pełne morze. Ukończył polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, gdzie mieszka do dzisiaj. Czym się charakteryzuje jego poezja? Sam trafnie określił ją w jednym z wywiadów: Staram się, aby słowa w moich wierszach odetchnęły. Dlatego też język jego poezji jest raczej oszczędny. W 2014 roku był nominowany do nagrody poetyckiej im. Wisławy Szymborskiej.
Festiwal Miłosza dąży do integracji środowiska literackiego i stawia na współpracę z ważnymi partnerami w świecie literatury. W tym roku współpracujemy m. in. z Fundacją Wisławy Szymborskiej i Fundacją im. Zbigniewa Herberta. W skład Festiwalu wchodzą także dwa główne pasma tematyczne – poza głównym nurtem Festiwalu Księga Olśnień, w programie znajdzie się pasmo Haiku związane z odbywającą się w Centrum Kultury i Techniki Japońskiej Manggha Międzynarodową Konferencją Haiku (15-17 maja 2015), która przyciągnie do Krakowa specjalistów tego gatunku z kilkunastu krajów świata, jak również nowe pasmo dedykowane najmłodszym, pod nazwą Miłoszek (10-16 maja) przygotowywane wspólnie z Festiwalem Literatury dla Dzieci.
Już wkrótce kolejne odsłony programu i nazwiska gości.