Strona główna 
Tradycyjnie w Światowy Dzień Poezji ogłaszamy daty jednej z najważniejszych imprez literackich w Polsce! Festiwal Miłosza 2025 będzie trwać od 29 czerwca do 6 lipca – w tym czasie wydarzenie ponownie zgromadzi w Krakowie twórców i miłośników poezji. Tegoroczna edycja po raz trzeci jest organizowana we współpracy z europejską siecią festiwali poetyckich Versopolis, co oznacza, że przed polskimi czytelnikami zadebiutują kolejni zagraniczni twórcy, dotychczas nieznani polskiemu odbiorcy.
Hasło tegorocznej edycji festiwalu jest zarazem tytułem wydanego 25 lat temu tomu poetyckiego Czesława Miłosza, jak i wiersza otwierającego tę publikację. W utworze TO znajdujemy dojmujące wyznanie starego poety o niemożności uchwycenia pewnych aspektów rzeczywistości. TO stanowi źródło poezji, a zarazem wyznacza nieprzekraczalną granicę wyrażalnego. TO oznacza natknięcie się na kamienny mur, i zrozumienie, że ten mur nie ustąpi żadnym naszym błaganiom.
Dojmująca obecność tego, co niewysłowione, nie daje spokoju Miłoszowi: Żebym wreszcie mógł powiedzieć, co siedzi we mnie. Nienazywalne paradoksalnie przykuwa uwagę poetów dążących do wyrażenia go w języku. Bywa, że TO skrywane jest pod ekstatycznymi pochwałami istnienia, obrazami niedosięgłych idylli. Potrafi wychynąć niepohamowanym, niemym krzykiem czy wpleść się miedzy znaczenia słów nazywających rzeczy bardziej znośne. Podczas Festiwalu Miłosza wsłuchamy się w poezję, która mimo wszystko dąży do uchwycenia tego, co nieuchwytne.
Europejskie głosy na Festiwalu Miłosza
Festiwal Miłosza już od trzech lat jest częścią Versopolis – sieci zrzeszającej blisko 40 międzynarodowych festiwali poetyckich. To partnerstwo pozwala polskiej publiczności poznawać twórczość zagranicznych poetów, w tym młode głosy oraz autorów uznanych w swoich krajach, ale wciąż mało znanych w Polsce. W tym roku na festiwalu pojawią się m.in. Joelle Taylor (Wielka Brytania, zdobywczyni T.S. Eliot Prize)oraz Vladimir Đurišić (Czarnogóra).
– Członkowie Versopolis to utalentowani artyści, często przedstawiciele młodego pokolenia, najnowsze poetyckie głosy z całej Europy. Nierzadko są to postaci, które – choć cieszą się uznaniem w zagranicznym środowisku literackim – nie są bliżej znane polskim czytelnikom – mówi Maria Świątkowska, managerka Festiwalu Miłosza. – Dzięki Versopolis możemy prezentować przekłady ich wierszy przygotowane specjalnie na nasz festiwal!
Spoken word i poetycki performans
Festiwal Miłosza od lat promuje różnorodne formy wyrazu artystycznego. W tym roku na festiwalowej scenie zobaczymy znaną już polskim czytelnikom Harry Josephine Giles (Szkocja), która zaprezentuje spektakularny Port hwjezdny Topjo, wyróżnioną Nagrodą im. Arthura C. Clarke’a opowieść wierszem w konwencji science fiction, opublikowaną w Polsce w przekładzie Krzysztofa Bartnickiego przez Wydawnictwo Ha!art. Do Krakowa powróci także Penny Boxall (Wielka Brytania), stypendystka Międzynarodowego Programu Rezydencjalnego Krakowa Miasta Literatury UNESCO, która zaprezentuje performans Replaying the Tape łączący poezję, muzykę i badania naukowe.
– Bardzo zależy nam na prezentowaniu twórców zaangażowanych w poezję spoken word oraz performans. Harry Josephine Giles, którą ponownie będziemy mieli okazję zobaczyć na festiwalowej scenie, to wielokrotnie nagradzana poetka i performerka pochodząca z Orkadów. Jest gwarancją świetnego widowiska – mówi Szymon Kloska, kurator programowy Festiwalu Miłosza. – Do Krakowa powróci także Penny Boxall, która podczas pobytu rezydencjalnego w Willi Decjusza tworzyła performans „Replaying the Tape”. Bardzo się cieszę, że na festiwalu wreszcie będziemy mogli zobaczyć efekty jej pracy.
Bogaty program i literacka mapa Krakowa
W ramach Festiwalu Miłosza odbędą się spotkania autorskie, debaty, czytania poezji, performanse, slamy oraz koncerty. Festiwalowe wydarzenia zagoszczą w wielu miejscach Krakowa, m.in. Pałacu Potockich, Willi Decjusza oraz Spółdzielni Ogniwo. Szczegółowy program zostanie ogłoszony już za parę tygodni.
Świętujemy Międzynarodowy Dzień Poezji!
A już dziś, 21 marca 2025 roku o godz. 18.00, zapraszamy do Spółdzielni Ogniwo na spotkanie z poetkami i poetami współczesnej sceny literackiej. W programie wieczoru znajdą się czytania wierszy oraz rozmowy o najnowszych projektach literackich. Wydarzenie uświetnią: Anouk Herman, Patryk Kosenda, Karolina Krasny, Przemysław Suchanecki oraz Stanisław Kalina Jaglarz. Spotkanie poprowadzi Zuzanna Sala. Wstęp wolny! Szczegóły wydarzenia znajdziecie TUTAJ.
Zarezerwujcie daty i do zobaczenia na Festiwalu Miłosza 2025!
Organizatorzy: Miasto Kraków, KBF – operator programu Kraków Miasto Literatury UNESCO, Stowarzyszenie Pisarzy Polskich, Stowarzyszenie Twórców Literatury
Współorganizacja: Spółdzielnia Ogniwo, Pałac Potockich, Versopolis
Ponad siedemdziesiąt wydarzeń: spotkania, debaty, slamy poetyckie, dyskusje i rozmowy – te na scenie i te w poetyckich kuluarach. 7 lipca zakończył się tegoroczny Festiwal Miłosza, a jego zwieńczeniem było wręczenie Nagrody im. Wisławy Szymborskiej, którą w tym roku otrzymała Magdalena Bielska za „Poradnik dla niedawno zmarłych” (Wydawnictwo a5).
Spotkania z takimi twórcami i twórczyniami jak Cynthia Haven, Yang Lian, Monika Herceg, Katja Gorečan, Dmitrij Strocew, Yolanda Castaño czy Hinemoana Baker wywołały wiele wzruszeń i były przyczynkiem do niezliczonych rozmów prowadzonych zarówno w festiwalowych przestrzeniach, jak i na ulicach Krakowa.
Wielbiciele poezji spotykali się w tym roku nie tylko Pałacu Potockich. Festiwalowe wydarzenia organizowane były m.in. w Willi Decjusza, Spółdzielni Ogniwo czy HEVRE. Pojawiała się poezja znana i lubiana przez czytelników, ale również taka, która na festiwalu została odczytana w języku polskim po raz pierwszy.
Festiwal zakończyła Gala Nagrody im. Wisławy Szymborskiej, podczas której nagrodzono autorkę najlepszej książki poetyckiej wydanej w języku polskim, którą została Magdalena Bielska. Wręczono również nagrodę za najlepsze tłumaczenie tomu poetyckiego wydanego w latach 2022–2023 – otrzymał ją Maciej Topolski, autor przekładu „Autobiografii czerwonego” Anne Carson (Wydawnictwo Ossolineum).
fot. Katarzyna Kukiełka, Adrian Pallasch, Borys Słuszniak
Twórczość Czesława Miłosza charakteryzuje bezkompromisowa „wnikliwość w ujawnianiu zagrożenia człowieka w świecie pełnym gwałtownych konfliktów” – tak uzasadniano przyznanie autorowi Literackiej Nagrody Nobla w 1980 roku. Dziś wracamy do jego utworów za sprawą decyzji Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, który ustanowił rok 2024 Rokiem Czesława Miłosza.
Jeden z najważniejszych polskich autorów XX wieku w swojej twórczości wnikliwie analizował i ujawniał największe problemy i kryzysy współczesności. Jego teksty w obliczu gwałtownych konfliktów zdają się być niezwykle aktualne i interwencyjne. W tym roku przypada 20. rocznica śmierci poety. Rok Czesława Miłosza to moment upamiętnienia niezwykle różnorodnego pisarstwa noblisty i czas wyjątkowych wydarzeń kulturalnych i literackich w całej Polsce.
Przedstawiamy wybrane działania realizowane przez Krakowskie Biuro Festiwalowe – operatora programu Kraków Miasto Literatury UNESCO, Bibliotekę Narodową oraz wydawnictwo Znak.
Imieniny Jana Kochanowskiego
29 czerwca, godz. 11.00
Bohaterem tegorocznej edycji Imienin Jana Kochanowskiego w Warszawie, czyli literackiego pikniku Biblioteki Narodowej, został nie kto inny, jak właśnie Czesław Miłosz. W programie warszawskiego wydarzenia znalazły się spotkania:
- Miłosz. Powrót – o próbie nowego spojrzenia na Czesława Miłosza rozmawiać będą Joanna Miłosz-Piekarska i Michał Szymański
- Noblista do Noblistki – o korespondencji Wisławy Szymborskiej i Czesława Miłosza opowiada Michał Rusinek, listy czytają Magdalena Walach i Jerzy Radziwiłowicz
- Wspominając poetę – Czesława Miłosza wspominać będę Andrzej Franaszek i Adam Michnik
Ponadto w otwartym dla publiczności Pałacu Rzeczypospolitej będzie można oglądać ekspozycję poświęconą poecie. Znajdą się na niej rękopisy i osobiste pamiątki noblisty. Wystawa Miłosz. Powrót potrwa do 10 października.
Festiwal Miłosza
Od 30 czerwca do 7 lipca
W tym roku krakowski festiwal przebiega pod hasłem Ocalenie – od tytułu jednego z tomów Czesława Miłosza. Najnowsza odsłona krakowskiego święta poezji będzie trwała aż osiem dni. Wydarzenie organizowane przez Krakowskie Biuro Festiwalowe rozpocznie się 30 czerwca, w 113. rocznicę urodzin poety, i zbiegnie się z uroczystymi obchodami Roku Czesława Miłosza. Nie zabraknie spotkań poświęconych poecie:
- 30 czerwca, godz. 10.00 – spacer literacki po Krakowie szlakiem Czesława Miłosza
- 30 czerwca, godz. 14.00 – Konfrontacje i rewizje: Miłosz i Gombrowicz. Kultura na uchodźstwie
- 5 lipca, godz. 20.00 – Swir by Miłosz. Czytanie wierszy Anny Świrszczyńskiej w wyborze Czesława Miłosza
- 6 lipca, godz. 19.00 – premiera polskiego przekładu książki Miłosz w Kalifornii autorstwa Cynthii L. Haven
- 7 lipca, godz. 13.30 – premiera Korespondencji 1965–2003 Tymoteusza Karpowicza i Czesława Miłosza
