Bożena Boba–Dyga

Artystka działająca w obszarze korespondencji sztuk: literatury, sztuk wizualnych, muzyki i teatru. Zajmuje się poezją, prozą (opowiadania, eseje, felietony), publicystyką artystyczno-naukową oraz reportażem i redakcją, konserwacją dzieł sztuki, zwłaszcza architektury, kompozycją i śpiewem piosenek artystycznych, sound artem, improwizacją, intermediami, malarstwem, rysunkiem i fotografią. Jest animatorką kultury, założycielką i prezesem Fundacji Art Forum (od 2010), pomysłodawczynią i dyrektorem Krakowskiego Festiwalu Akordeonowego (od 2011).

Doktora w dyscyplinie architektura i urbanistyka w specjalności historia i konserwacja zabytków architektury i urbanistyki. Wykładowczyni Podyplomowych studiów Konserwacja Zabytków Architektury i Urbanistyki na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej.

Autorka tomików poezji wydanych w Polsce:
• Skrytka Sylvi von Sielberstein (Oficyna Konfraterni Poetów – Wydawnictwo Słowaków w Polsce, I wyd 2003, II wyd. 2006)
• Kropla (Wydawnictwo Signo, 2007)
• Koniec sezonu (Wydawnictwo Nisza, 2015)
• Przynajmniej jeden raj. Wybór Bronki – dwujęzyczny polsko-hebrajski tom w tłumaczeniu Bronki (Brahy) Rosenfeld (Wydawnictwo Nisza, 2017)
• Rozrusznik (seria Krakowskiej Biblioteki Stowarzyszenia Pisarzy Polskich wydany przez SPP i Biblioteka Kraków, 2018)
• #Mimośród (Fundacja Duży Format, 2021)

Autorka publikowała za granicą:
• Запах каштанів [Zapach kasztanów] (2013) tłum. Kateryny Devdery
• Завтра сьогодні вчора [Jutro dzisiaj wczoraj] (wydawnictwo Tverdyna, 2017) tłum. Kateryny Devdery, Mykoły Martyniuka, Viktora Melnyka i Julii Poczynok
wybory wierszy:
• dwujęzyczny tom w przekładzie polsko-ukraińskim Jewhena Barana i Oleksandra Gordona pt. Писане дощем [Pisane deszczem] (wydawnictwo Novij Lviv, 2008)
• czterojęzyczny tom w przekładzie na j. angielski (Anna Widlarz), na j. niemiecki (Giny Gurgul), j. francuski (Małgorzata Łempicka-Brian, Philippe Brian, Miguel Cortez) pt. Spokój śniegu / Calmness of the snow / Gelassenheit des Schnees / Calme de neige (wydawnictwo Br@ndBook, 2009).

Autorka zbioru mikroopowieści prozą:
•Sprężyna (Fundacja Duży Format, 2022)

Jej różnorodna twórczość znalazła się w kilkudziesięciu almanachach, antologiach i wydaniach zbiorowych m.in. Oficyny Konfraterni Poetów, Almanachu Koła Młodych Stowarzyszenia Pisarzy Polskich Oddział Kraków, Almanachu Szuflandii, Almanachach Krakowskiej Nocy Poetów, Almanachach Ks. Tadeusza Jani, Almanachu Zlotu Poetów w Łodzi, albumach poetycko-graficznych Sławomira Walencika, antologii Od wschodu do zachodu pod red. Roberta Tondery (2021), Wiersze od Augustowa pod red. Janiny Osewskiej (2021), Antologia dla Ukrainy. Wiersze (e-book, wydawnictwo IX, 2022), antologii liryki wojennej Весна озброєна [Zbrojna wiosna] (2022), Lytavry (2017 i 2019) – międzynarodowym almanachu wydawanym w Ukrainie w związku z festiwalem o tej samej nazwie, polsko-niemieckiej antologii Dzieciństwo w Polsce / Kindheit in Deutschland wydanej w Berlinie z okazji 25-lecia kolegium Literatury Brandenburgii oraz w monografiach, prasie i innych periodykach w Polsce m.in. „Afroncie”, „Akancie”, „ArsForum”, „Biuletynie ICOMOS”, „Biuletynie Informacyjnym Konserwatorów Dzieł Sztuki”, „Dzienniku Polskim”, „Forum Myśli Wolnej”, „Fragile”, „Frazie”, „Gazecie Krakowskiej”, „Gazecie Kulturalnej”, „Głosie Plastyków”, „Jak. Czasopiśmie bardzo kulturalnym”, „Kalendarzu Beskidzkim” (rocznik wydawany w Bielsku-Białej) monografii zbiorowej Akademii Muzycznej w Gdańsku „Koncepcja. Realizacja. Percepcja”, „Kozimrynku”, „Kwartalniku Nowy Napis” (liryka, epika dramat), „LiryDram”, „Magazynie Kreda”, miesięczniku „Kraków i świat”, „Odrze”, „Poezji dzisiaj”, „Post Scriptum”, „Renowacjach i zabytkach”, „Roczniku Krakowskim”, „Rzeczypospolitej Kulturalnej”, „Toposie”, „VariArcie”, „Wiadomościach ASP”, „Wspominając Akademię” (t. 12 monografii zbiorowej Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie), „Wyspie”, „Wytrychu”, w katalogach wystaw m.in. Słowo i obraz w kręgu poezji, Muzyczność sztuki oraz za granicą w prasie amerykańskiej, niemieckiej i ukraińskiej m.in. „Dzienniku Związkowym Polish Daily News”, „Dzienniku Kijowskim”, „Літературний Чернігів” [‘Literacki Czernichów’] oraz na portalach, m.in. nowynapis.eu, PoeciPolscy.pl, Babiniec Literacki, Współczesna Poezja Polska, Literacki Wolny Eter, Wirtualna Kultura, www.musisieukazac.pl, ePublisher w Polsce, bukvoid.com.ua, metaphora.in.ua, zolotapektoral.te.ua., litgazeta.com.ua na Ukrainie, solsticelitmag.org w Stanach Zjednoczonych.

Otrzymała nagrodę literacką w Ukrainie – Prichal na Pochtoviyw Kijowie sezon 6, 2023.

Ilustruje tomiki poezji fotografiami i rysunkami, projektuje okładki książkowe m.in. serii wydawniczej Stowarzyszenia Pisarzy Polskich Oddział Warszawa.

Redaktorka i współautorka albumu Konserwatorzy dzieł sztuki przy pracy wydanego w 2018 roku z okazji 40. wpisu Krakowa na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. (Kraków, Wydawcy: Fundacja Art Forum i Związek Polskich Artystów Plastyków Okręg Krakowski, 2018)
Współautorka w opracowaniu naukowym kolekcji: pt. Ochrona dóbr kultury w sytuacjach kryzysowych i konfliktach zbrojnych, monografii zbiorowej, t.1 i 2, oraz Kazusy i instrukcje, Wybór źródeł krajowych, Wybór źródeł międzynarodowych. Pod redakcją naukową Katarzyny Góralczyk i Marty Szuniewicz-Stępień (Gdynia, wydawcy: Akademia Marynarki Wojennej w Gdyni oraz Stowarzyszenie Willa Decjusza i Instytut Kultury Willa Decjusza, 2022).

Udziela się także w środowisku związanym z edukacją domową, występuje na konferencjach Instytutu Educatio Domestica, w podcastach Więcej Niż Edukacja, publikuje reportaże i artykuły przede wszystkim o historii homeschoolingu w Polsce w dobie PRL m.in. w „Magazynie Kreda”.

Prowadzi różnorodne warsztaty m.in. literackie np. cykl Mistrz na Peronie dla Biblioteki Kraków, Projekt – 5 x Poezja! 2020 – II edycja dla Instytutu Promocji Kultury Polskiej, autorskie warsztaty Plazyka – obraz można zagrać, a muzykę namalować z Fundacją Art Forum, oraz w ramach ZPAP w zakresie konserwacji zabytków.

Tłumaczona na języki angielski, bengalski, francuski, hebrajski, hiszpański, litewski, niemiecki, słowacki, ukraiński i włoski.

O jej twórczości pisali m.in.: Józef Baran, prof. Jewhen Baran, Rafał Czachorowski, Marek Czuku, Leszek Długosz, prof. Stanisław Ignacy Fiut, Arkadiusz Frania, Agata Głażewska, Wacław Holewiński, Dorota Koman, dr hab. Waldemar Komorowski, prof. Wojciech Ligęza, Piotr Wiktor Lorkowski, Marta Mazurkiewicz-Stefańczyk, Viktor Melnyk, Kinga Młynarska, Małgorzata Karolina Piekarska, o. Marek Pieńkowski OP, prof. Ireneusz Płuska, prof. Jarosław Poliszczuk, prof. Jerzy Sikora, prof. Stanisław Stabro, Bartłomiej Siwiec, Ewa Sonnenberg, Olga Szwajgier, Wojciech Węcław, dr Elżbieta Zechenter-Spławińska.

Tłumaczona, prócz wymienionych wcześniej, przez Ewę Chruściel (na język angielski), Oleksandra Gadzińskiego (na język ukraiński), Dietmara Gassa (na język niemiecki), Birute Januskaite (na język litewski), Johanne Kroll i Michaela Strunz-Kroll (na język niemiecki), Petera Mahajdik’a (na język słowacki), Ewę Elżbietę Nowakowską (na język angielski), Naftalija Primora (na język hebrajski), Marię Slobodyanik (na język ukraiński), Dorothee Smatloch-Klechowską (na język niemiecki), Annę M. Stępień (na język angielski), Masuda Uzzaman’a (na język bengalski), Jurija Zavadskiego (na język ukraiński).

Ze swoją poezją gościła na licznych festiwalach w Polsce m.in. Festiwalu Krynica Poezji, Festiwalu Poezji UNESCO, Festiwalu Poezji Słowiańskiej, Festiwalu Port Poetycki, Festiwalu Dużego Formatu, Festiwalu literackim Wielorzecze oraz na Ukrainie m.in. na Międzynarodowym Święcie Tarasa Szewczenki, Festiwalu Lisova Pisnija Lesi Ukrainki, Festiwalu JI, Festiwalu Lytavry i w Portugalii na festiwalu International Poetry Festival in Lousada.

Jest autorką kompozycji muzycznych do tekstów wierszy m.in. Józefa Barana, Ewy Chruściel, Marcina Czerwińskiego, Marzeny Dąbrowy-Szatko, Krystyny Lenkowskiej, Bolesława Leśmiana, Jacka Sojana, Stanisława Stabro, Olgi Szwajgier, Marka Wawrzyńskiego, Elżbiety Zechenter – Spławińskiej, Witolda Zechentera, Bogusława Żurakowskiego oraz własnych.

Wydała płyty z piosenką artystyczną:
• Koncert na wiersze (wydawca Paganini, 2008)
• QUF 1 (wydawca Art Forum, 2013) w duecie Quasi una fantasia z akordeonistą Maciejem Zimką
• W drogę – proszę się przygotować (wydawca Signo, 2015) wraz z książką Marzeny Dąbrowy-Szatko pt. Proszę się przygotować
Oraz z muzyką współczesną:
• Muzyka Sfer (Art Forum, 2016)
• Zmyślone słuchowisko (Audiomat, 2016, reedycja 2018)

Brała udział w nagraniach zespołowych płyt improwizatorów GrupLab – Plejrek.

Jest autorką tekstów do utworów muzyki poważnej – Kilka minut obecności. Poemat domniemany (2017) w kompozycji Zbigniewa Bargielskiego i nagrodzonego na Konkursie kompozytorskim im. A. Didura w Sanoku utworu Słowik i kruk (2017), oraz Perpetuum Mobile (2020) w kompozycji Macieja Zimki.

Artystka kolektywu intermedialnego GrupLab.

Członkini m.in. krakowskiego oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (aktualnie Członkini Zarządu Głównego w Warszawie oraz Zarządu Oddziału Krakowskiego wcześniej Komisji Rewizyjnej), Związku Polskich Artystów Plastyków (przewodnicząca Ogólnopolskiej Rady Konserwatorów Dzieł Sztuki przy Zarządzie Głównym i Wiceprzewodnicząca sekcji Konserwacji Okręgu Krakowskiego, założyciel i opiekun Koła Młodych Okręgu Krakowskiego), Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków, Muzyki Centrum, Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych, Obywatelskiego Komitetu Ratowania Krakowa, ZAiKS i STOART w Polsce , PEN Club Trieste (we Włoszech) oraz członkini Polskiego Komitetu Narodowego Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków i Miejsc Historycznych, (PKN ICOMOS). W 2010 roku założyła w Krakowie Fundację Art Forum, w której ramach organizuje m.in. cykl pt. Pałacowy Salon Literacko-Muzyczny w Pałacu Sztuki w Krakowie, międzynarodowy Krakowski Festiwal Akordeonowy czy Małopolski Festiwal Muzyka w Zabytkach.

Jako badacz, projektant lub wykonawca zrealizowała konserwację ponad 600 obiektów zabytkowej architektury wraz z wyposażeniem w całej Polsce m.in. Pałac Sztuki, attykę Sukiennic po katastrofie huraganu w Krakowie, Zamek w Łańcucie, Zamek Górny w Wiśle, Kościół Salezjanów w Przemyślu, Pałac i Zameczek w Radziejowicach – Dom Pracy Twórczej MKiDN, Teatr Polski, Katedrę, Ratusz i Kościół Ewangelicki w Bielsku-Białej, Kościół w Porębie Żegoty.

Jest ekspertem Wojewódzkiej Rady Ochrony Zabytków przy Małopolskim Wojewódzkim Konserwatorze Zabytków (2019-2024) i rzeczoznawcą Ogólnopolskiej Rady Konserwatorów Dzieł Sztuki w specjalizacji konserwacja malarstwa i powierzchni architektonicznych (od 2020).

Do jej najciekawszych eksperymentalnych prac plastycznych i intermedialnych należą: cykle FotoWierszy – montaży plastyczno-literackich, cykl obrazów interaktywnych Soundpictures, cykle fotografii Ciałofoty i Struktura korozji-struktura czasu-oddziaływanie – czasowe dzieło sztuki, Projekty obiektów obuwniczych – m.in. buty z jajami, buty na sprężynach, partytury graficzne Desiderium, Shapes, Conversationes; Spektakle teatru dźwięku Alterego (z udziałem Macieja Zimki i artystów Art Color Ballet), Minimal art to minimal music (z udziałem Macieja Zimki), Utwór na konserwatorów, konferansjera i akordeon w roli drugoplanowej (m.in. z udziałem Prof. Władysława Zalewskiego 2017), Utwór na głos i gest (z udziałem aktorki formy Julii Dygi), Utwór na głos, gest i akordeon (z udziałem Magdaleny Cornelius-Kulig i Piotra Janiszewskiego 2020), SaunaDyskobol (z udziałem New Acordion Quintet, Artura Lisa i Macieja Piczury 2020), Muzyka sfer (2016 z udziałem m.in. Olgi Szwajgier i Marka Chołoniewskiego), NieOpeRacja #1 (2018 z udziałem GrupLabu i Ewy Sonnenberg), BoBaSoLo (głos i perkusjonalia 2020), Morsztyn akordeonowo (z udziałem Beaty Malczewskiej i New Acordion Quintet 2021), AnaGramy – anagram muzyczny na podstawie pieśni renesansowej J. Dowlanda (2021 z Pawłem Janasem), Spacer Ariadny (2022 na skrzypce i kwintet akordeonowy), miniatura teatru instrumentalnego na aktorkę dramatyczną, aktorkę lalkową i akordeon pt. Córki i matki, matki i córki (2023), BoBaSoLo#2  na głos, małe instrumenty i audioplayback (2024) performans poetycko-muzyczny Rozmowy wierszy (2022 z Szczęsnym Wrońskim i towarzyszeniem improwizacji muzycznej), cykl poezji konkretnej w siedmiu językach po polsku, angielsku, francusku, hiszpańsku, hebrajsku, niemiecku i ukraińsku Atropa belladonna (2019).

Za pracę artystyczną i społeczną została odznaczona:
– Złotym Krzyżem Zasługi w 2017
– Srebrnym Krzyżem Małopolskim 2015
– Odznaką honorową Zasłużony dla Kultury Polskiej 2016
– Odznaką honorową Honoris Gratia 2019
– Odznaką honorową Za zasługi dla budownictwa 2018
– Złotą Odznaką za Opiekę nad Zabytkami 2018
– Złotą Odznaką ZPAP 2018
– Medalem z okazji 120-lecia Pałacu Sztuki w Krakowie, 2021
– Medalem z okazji 165 rocznicy powstania TPSP, 2019
– Medalem Honorowym Za zasługi dla Sztuki Konserwacji 2017
– Nagrodą Modernizacja Roku 1997 w kategorii renowacja obiektów zabytkowych za projekt i wykonanie wnętrz Ratusza w Bielsku-Białej
– Nagrodą Modernizacja Roku 2000 w kategorii Najciekawsze wnętrze za modernizację wnętrz Teatru Polskiego w Bielsku-Białej
– Nagrodą Modernizacja Roku 2003 w kategorii Modernizacja wnętrz za renowację polichromii Katedry Diecezji Bielsko-Żywieckiej
– Nagrodą Najlepsze wnętrze roku 2002 w kategorii rekonstrukcji historycznej za wykonanie prac konserwatorskich w kamienicy Piotrkowska 277 w Łodzi od Fundacji Ulicy Piotrkowskiej

Informacje o artystce można znaleźć na stronach m.in.:
www.artforum.net.pl
www.quasiunafantasia.pl
www.krakowskifestiwalakordeonowy.pl
www.fundacjaartforum.pl
www.zpap-orkds.pl
www.zpapkrakow.pl
www.portpoetycki.pl
oraz w mediach społecznościowych na Facebooku