Raúl Zurita

Ur. w 1950 roku. Jeden z najwybitniejszych współczesnych poetów chilijskich, laureat Premio Nacional de Literatura (2000) i Premio Iberoamericano de Poesía Pablo Neruda (2016). W 1973 r. podczas puczu generała Pinocheta został aresztowany i torturowany. Na wolności, jeszcze w latach 70., wraz z grupą zaprzyjaźnionych artystów założył kolektyw artystyczny Colectivo de Acción de Arte (CADA), który zasłynął w Santiago de Chile śmiałymi akcjami artystycznymi wymierzonymi w bezwzględną wówczas dyktaturę. Najbardziej radykalny spośród swoich towarzyszy, w 1975 r. w ramach protestu próbował wypalić sobie oczy amoniakiem i przypalił sobie policzek rozgrzanym żelazem. Wśród wspólnych akcji CADA szeroki rozgłos uzyskała ¡Ay Sudamerica! zrealizowana w 1981 r.: z pięciu samolotów lecących nad stolicą Chile artyści rozrzucili wtedy 400.000 egzemplarzy pamfletów oprotestowujących działania władz.

Humanistyczny protest i niezgoda na niesprawiedliwości świata stanowią najważniejszy motyw twórczości Zurity, którego należy traktować jako artystę totalnego. Poza publikacją przeszło 20 tomów poetyckich (m.in. inspirowanych Dantem) i działalnością w CADA warto wspomnieć inne jego realizacje – takie jak La vida nueva (Nowe życie) z 1982 r. Na zlecenie artysty pięć samolotów reklamowych wypisało smugami dymu na niebie Nowego Jorku wiersz po hiszpańsku, dedykowany diasporze latynoamerykańskiej. To nie wszystkie ze śmiałych działań Zurity – w 1996 r. przy użyciu buldożerów wypisał na pustyni Atacama 5 kilometrowy wers: Ni Pena Ni Medo (Bez Bólu ani Lęku), który można oglądać do dzisiaj.

Raúl Zurita pozostaje ciągle aktywnym poetą, cenionym gościem międzynarodowych festiwali i chętnie występuje w towarzystwie punkowych kapel. Jego twórczość nie była dotychczas prezentowana polskiej publiczności.

Fot. Rodrigo Fernández