Nawiązując do poetyckiej sylwy Czesława Miłosza, festiwal otwiera się na doświadczenia utraty, śmierci i pożegnania miłości – tematów kierunkujących literackie napięcia w Nieobjętej ziemi, pierwszym wydanym po Nagrodzie Nobla tomie poety. Miłosz uparcie poszukuje w nim formy wypowiedzi artystycznej, która może oddać sprawiedliwość rozległości i nieuchwytności życiowej podróży. W głębokim sensie drżenie i niepewność formy egzystencji dzielimy dziś z literackim porte-parole Miłosza. „Nieobjęcie” zdaje się symbolizować bariery, które stają przed wyobraźnią dzisiejszych „podróżnych świata”. W dobie budowania świadomości ekologicznej, w trudnym czasie pandemii i ideologicznych demagogów, punktem odniesienia dla nas wszystkich jest uniwersalne doświadczenie utraty złudzeń społecznych i politycznych oraz zaniku poczucia bezpieczeństwa wywołanego dojmującym rozpadem natury i znanego porządku świata. Temu rozpadowi towarzyszy poczucie, że dany nam czas jest coraz częściej utożsamiany z latami pozostałymi do uratowania Ziemi jako miejsca, w którym życie ma szansę trwać dalej. Życie to, w wymiarze społecznym i politycznym, domaga się nowej organizacji praw i obowiązków, o czym dobitnie świadczy przebudzenie społeczeństwa obywatelskiego walczącego z ideologicznym wykluczeniem i stygmatyzacją.
Poezja jest domeną metafory. Nie ocala ludzi ani narodów, tylko sensy i znaczenia słów. Są nam one dzisiaj potrzebne jak tlen, którego brakuje w coraz bardziej dusznej postaci języka służącego do porozumiewania się. Dziesiąta edycja Festiwalu Miłosza będzie agorą metafor i dyskusji o nich, lektury wierszy i wsłuchiwania się w ich melodię. Być może w poezji kryje się nowa wyobraźnia, dzięki której świat otrząśnie się ze zwątpienia i niepewności.
10. Festiwal Miłosza
9–11.07.2021
Nieobjęta ziemia
Krzysztof Siwczyk, Dyrektor Artystyczny Festiwalu Miłosza